ZESPÓŁ JELITA DRAŻLIWEGO – CO TO JEST, PRZYCZYNY, OBJAWY, LECZENIE, POZYTYWNY WPŁYW PHGG

Zespół jelita drażliwego (IBS), czasami nazywany nadpobudliwością jelita grubego, jest nawracającym zaburzeniem czynnościowym. To przewlekłe schorzenie, które charakteryzuje chroniczny ból brzucha powiązany z defekacją, zmiana rytmu wypróżnień, czy też zmiana konsystencji stolca. Choć ma łagodny charakter, powoduje dyskomfort trawienny, z którym radzenie sobie na co dzień może być uciążliwe. Przyczyna IBS jest niejednoznaczna i nie do końca uzasadniona. Zaburzenie to dotyka ok. 11% populacji ogólnej z czego, aż dwukrotnie częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn. Połowa osób cierpiących na IBS doświadcza pierwszych objawów jeszcze przed ukończeniem 35. roku życia.

 

Jakie są objawy zespołu jelita drażliwego?

Objawy, które mogą wskazywać na występowanie IBS to przede wszystkim:
• bóle brzucha - zwykle zlokalizowane w podbrzuszu, często jednak niecharakterystyczne, o różnym umiejscowieniu; mogą trwać od kilku godzin do kilku dni i zwykle ustępują po oddaniu stolca, jednak jest to ból powracający przez wiele miesięcy, a nawet lat (niewystępowanie tego objawu wyklucza IBS),
• zaburzenia pasażu jelitowego - objawiają się ciężkimi zaparciami lub biegunką,
• wzdęcia i gazy - są źródłem znacznego dyskomfortu i mogą im towarzyszyć stosunkowo głośne bulgotania,
• nagła potrzeba wypróżnienia
• uczucie ucisku w odbycie,
• poczucie niepełnego wypróżnienia,
• niewłaściwe uformowanie stolca,
• występowanie śluzu w stolcu,
• zmiana częstości defekacji.

 

Jakie są przyczyny zespołu jelita drażliwego?

Dokładne przyczyny zespołu jelita drażliwego nie zostały formalnie ustalone. Jednak niektóre czynniki ryzyka zostały wyraźnie zidentyfikowane. Podłożem do rozwoju IBS mogą być uwarunkowania genetyczne wraz z czynnikami środowiskowymi. Dieta jest jedną z głównych przyczyn, choć oczywiście nie jedyną. Powiązanie pomiędzy odżywianiem, składem mikroflory jelitowej, a także bakteryjnymi produktami fermentacji może mieć istotny wpływ na występowanie objawów tego schorzenia. Czynniki żywieniowe, a zwłaszcza FODMAPs (czyli słabo wchłanialne, łatwo fermentujące krótkołańcuchowe węglowodany i poliole) mogą mieć wpływ na rozwój, a także pogłębienie objawów. Wskazuje się również na występowanie zespołu jelita drażliwego po infekcji jelitowej (poinfekcyjny IBS). Częstotliwość rozwoju zespołu jelita drażliwego po infekcji żołądkowo-jelitowej, wzrasta 7-krotnie w stosunku do sytuacji bez zakażenia. Istotne są również czynniki psychologiczne, takie, jak przewlekły stres (szczególnie o dużym nasileniu), niepokój, zaburzenia depresyjno-lękowe i wypalenie zawodowe. Podeszły wiek także może nasilać objawy. Większość pacjentów z zespołem jelita drażliwego ma nadwrażliwość jelit, najczęściej związaną z nieprawidłową mikrobiotą jelitową i dysfunkcjami motoryki jelit. 

 

Jak leczy się zespół jelita drażliwego?

Nie ma postępowania, które pozwoliłoby na całkowite wyleczenie zespołu jelita drażliwego. IBS jest schorzeniem, którego dolegliwości często powracają, nawet przez całe życie. Tylko jego różne objawy mogą podlegać specyficznemu leczeniu, jeśli są ciężkie (leki przeciwskurczowe, przeciwbiegunkowe, itp.). Jednak w większości przypadków lekarze zalecają swoim pacjentom, aby najpierw spróbowali zmienić styl życia oraz odżywianie. Dieta jest kluczowa w radzeniu sobie z tym zaburzeniem. Konieczne jest wyeliminowane z diety niektórych produktów, podczas, gdy inne powinny być spożywane z większą częstotliwością. Zalecenia dotyczące stylu życia i diety różnią się jednak w zależności od objawów.

 

Poniżej znajdziesz najważniejsze wskazówki, które mogą okazać się pomocne w złagodzeniu objawów IBS.

1. Zadbaj o zwiększoną aktywność fizyczną.
   Mogą być to regularne spacery, czy umiarkowane ćwiczenia (tj. około 30 minut, dwa do trzech razy w tygodniu).
2. Wyeliminuj z diety produkty, które nasilają objawy, np. używki czy konserwanty.
3. Zwróć uwagę na odpowiednią podaż błonnika pokarmowego.
4. Zwróć uwagę na odpowiednią podaż błonnika pokarmowego.
   Zalecenie to jest szczególnie istotne w przypadku występowania IBS w postaci zaparciowej. Kluczowe jest zastosowanie błonnika rozpuszczalnego. W tym przypadku pomocne może okazać się wykorzystanie preparatu zawierającego 100% błonnika rozpuszczalnego pochodzenia roślinnego w postaci PHGG, czyli częściowo hydrolizowanej gumy guar.
5. Zadbaj o to, aby organizm był dobrze nawodniony.
   W tym celu codziennie sięgaj po odpowiednią ilość płynów, unikając w miarę możliwości napojów podrażniających przewód pokarmowy (np. alkoholu i napojów gazowanych).
6. Możesz rozważyć zastosowanie diety z ograniczeniem produktów zawierających FODMAPs.
   Spożycie produktów zawierających FODMAPs może skutkować powstawaniem, jak i pogłębianiem objawów wśród predysponowanych osób z IBS. W FODMAP obfitują przede wszystkim: pszenica, czerwone mięso, nabiał, mleko, gruszki, jabłka, śliwki, arbuz, czosnek, kapusta, cebula, brokuły, kalafior, brukselka, fasola, kofeina, sorbitol, ksylitol czy mannitol.
7. Dieta bezmleczna również może pomóc Ci w złagodzeniu objawów. W Polsce niemal 1 na 5 osób dorosłych cierpiących na IBS doświadcza równocześnie nietolerancji laktozy. Wskazane jest wówczas wykluczenie z codziennej diety produktów zawierających laktozę lub istotne zmniejszenie spożycia produktów mlecznych, co uzależnione jest od stopnia niedoboru laktazy.
8. Zatroszcz się o swoją mikroflorę jelitową poprzez zastosowanie probiotyków. Są to żywe drobnoustroje, których spożycie w odpowiedniej ilości może mieć korzystny wpływ na zdrowie. Badania potwierdzają, że zastosowanie preparatów zawierających probiotyki, wpływa na ogólne złagodzenie dolegliwości zespołu jelita drażliwego oraz wzdęć, gazów czy bólu.
9. Zadbaj o dobry sen.
10. Możesz wykorzystać również techniki relaksacyjne (takie, jak medytacja lub joga).
    W razie potrzeby możesz także skorzystać z pomocy psychologa.

 

Pozytywny wpływ PHGG na IBS

Badania pokazują, że zastosowanie błonnika PHGG, przez osoby cierpiące na zespół jelita drażliwego, może mieć znaczący wpływ na złagodzenie objawów. PHGG pozwala w tym przypadku na ograniczenie dolegliwości takich, jak wzdęcia czy gazy. Ponadto błonnik ten jest dobrze tolerowany i nie wywołuje istotnych skutków ubocznych. Co więcej, zastosowanie PHGG pozwala na uregulowanie rytmu wypróżnień w każdej z trzech postaci IBS, czyli zaparciowej, z przewagą biegunki, a także charakteryzującą się zmiennym rytmem wypróżnień. Właściwości prebiotyczne PHGG mogą okazać się przydatne dla osób cierpiących na choroby takie, jak SIBO, IBS, celiakia, choroby zapalne jelit. Oprócz wymienionych korzyści stosowania PHGG w kontekście IBS, błonnik ten można w łatwy sposób włączyć do codziennego jadłospisu, ze względu na brak zapachu, smaku, a także brak wpływu na konsystencję potraw.