SIBO – CO TO JEST, PRZYCZYNY, OBJAWY, LECZENIE, POZYTYWNY WPŁYW PHGG

SIBO, czyli zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego to stan, w którym stwierdza się zwiększoną ilość bakterii w jelicie cienkim. Skutkuje to występowaniem różnych objawów, niekoniecznie charakterystycznych, w tym np. bólu brzucha czy zaparć. Stan ten może w konsekwencji przyczynić się do rozwoju zaburzeń trawienia i wchłaniania, a nieleczone SIBO może nawet doprowadzić do niedożywienia organizmu1.

 

Jakie są przyczyny występowania SIBO?

Do czynników ryzyka rozwoju tego zaburzenia zalicza się przede wszystkim:
• zakłócenia procesu trawienia w niektórych chorobach (np. cukrzyca, celiakia, choroby zapalne jelit, IBS, mukowiscydoza, przewlekłe zapalenie trzustki, przewlekła niewydolność nerek, marskość wątroby, rak jelita grubego),
• zaburzenia anatomiczne (np. zrosty pooperacyjne, które omijają operacje bariatryczne, czy zwężenie jelita po radioterapii),
• leki takie, jak opioidy, czy leki hamujące wydzielanie żołądkowe,
• podeszły wiek,
• osłabioną odporność organizmu (np. zakażenie HIV czy niedobór IgA),
• uchyłki jelita cienkiego ^{1, 4}.

 

Objawy SIBO

Objawy zespołu rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego często są niecharakterystyczne. Co więcej, niejednokrotnie nakładają się one na siebie3. U chorych z tym zespołem, najczęściej stwierdza się takie objawy, jak:
• ból brzucha,
• utrata apetytu,
• wzdęcia,
• nudności,
• biegunka,
• zaparcia,
• odbijanie,
• niestrawność,
• uczucie pełności po jedzeniu ^{1, 2, 3}.

Z kolei w zaawansowanym stadium choroby mogą pojawić się objawy takie, jak:
• obrzęki,
• niezamierzona utrata masy ciała,
• niedożywienie,
• osteoporoza, zmiany skórne, kurza ślepota (niedobory witaminy D i A),
• niedokrwistość, zaburzenia neurologiczne (niedobór witaminy B ₁₂),
• zmiany skórne ¹.
• odbijanie,
• niestrawność,
• uczucie pełności po jedzeniu ^{1, 2, 3}.

 

Leczenie SIBO

Celem leczenia jest ograniczenie występujących objawów, poprzez usunięcie przyczyny schorzenia, w razie potrzeby zastosowanie odpowiedniego wsparcia żywieniowego, a także zmniejszenie nadmiernej liczby bakterii. Wyeliminowanie głównej przyczyny polega najczęściej na zastosowaniu terapii dietetycznej, medycznej oraz chirurgicznej 6. Jeżeli zaburzenia anatomiczne nie są przyczyną występowania SIBO, często odpowiednie zmiany żywieniowe mogą ograniczyć uciążliwe dolegliwości. Jednym ze sposobów może być wyeliminowanie z codziennej diety słodzonych napojów i pokarmów. Jakie inne metody mogą być pomocne w złagodzeniu objawów SIBO? Poniżej znajdziesz najważniejsze wskazówki.

1. Wykluczenie spożycia pokarmów, które nasilają objawy choroby
   Każdy z nas doświadcza innych nietolerancji pokarmowych, dlatego kluczowa jest obserwacja organizmu po spożyciu różnych produktów spożywczych. Warto w tym przypadku odczekać 3 dni przed ponownym włączeniem do jadłospisu danych produktów. Dzięki temu dowiesz się, jakie produkty wywołują uciążliwe objawy. Często stwierdza się nasilenie symptomów np. po spożyciu mleka, ze względu na nietolerancję laktozy. Dodatkowo, niektórzy mogą doświadczać uciążliwych objawów SIBO po spożyciu niektórych rodzajów węglowodanów (FODMAP), np. wyrobów cukierniczych, słodzików, cebuli czy jabłek. Więcej na ten temat dowiesz się z kolejnych wskazówek.
2. Dieta bezlaktozowa
   Osoby, u których doszło do uszkodzenia jelita cienkiego, mogą doświadczać nietolerancji laktozy. Pomocne w tym przypadku będzie wyeliminowanie z codziennego jadłospisu produktów zawierających laktozę lub też zastosowanie preparatów laktazy, które pomagają w trawieniu tego cukru mlecznego.
3. Antybiotykoterapia
   W leczeniu SIBO u większości osób wprowadzane są początkowo antybiotyki. Ich krótkotrwałe zastosowanie ogranicza występowanie niekorzystnych bakterii, jednak warto pamiętać, że środki te działają na większość bakterii jelitowych, również na te pożądane. W konsekwencji mogą one wywoływać również działania niepożądane takie, jak np. biegunki. Warto omówić z lekarzem dostępne opcje i dobrać odpowiedni preparat.
4. Zastosowanie odpowiednich suplementów
   Osoby cierpiące na SIBO mogą borykać się z utratą masy ciała, czy występowaniem niedoborów. W związku z tym, konieczne może okazać się wdrożenie dodatkowego wsparcia poprzez zastosowanie suplementacji witaminy B12, witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, żelaza, magnezu czy wapnia. Warto jednak najpierw skonsultować z lekarzem zasadność zastosowania wspomnianych suplementów, a także dobrać odpowiednią ich dawkę^{2, 6, 7}.
5. Dieta FODMAP
   Ograniczenie spożycia produktów zawierających niewchłanialne węglowodany fermentujące może również pomóc w złagodzeniu objawów SIBO. Są to przede wszystkim słodziki (np. ksylitol czy mannitol), produkty, które zawierają syrop glukozowo-fruktozowy (np. wyroby cukiernicze, niektóre jogurty czy keczupy), a także niektóre warzywa (np. cebula, czosnek, szparagi czy brukselka), owoce (np. jabłka, gruszki, morele czy mango), nabiał (np. twaróg, jogurty czy mleko krowie), produkty zbożowe (produkty pszenne oraz żytnie), a także pistacje i orzechy nerkowca⁷.
6. Uzupełnienie codziennej diety w błonnik PHGG
   Właściwości prebiotyczne PHGG mogą okazać się przydatne dla osób cierpiących na choroby takie, jak SIBO, IBS, celiakia, choroby zapalne jelit. Zastosowanie częściowo hydrolizowanej gumy guar pozwala na ograniczenie wzrostu bakterii w jelicie cienkim, ograniczając uciążliwe objawy takie, jak wzdęcia czy ból brzucha⁸. Zastosowanie tego rodzaju błonnika może mieć wpływ na poprawę funkcjonowania jelit, a tym samym zwiększenie ilości pożądanych bakterii jelitowych, uregulowanie rytmu wypróżnień oraz złagodzenie dolegliwości takich, jak wzdęcia czy gazy.