Żywienie po operacji – przydatne informacje

Twój organizm po przebytej operacji jest osłabiony i potrzebuje szczególnego wsparcia. Możesz pomóc sobie w powrocie do pełni sił dbając o swój jadłospis, ponieważ prawidłowe odżywienie jest kluczowe nie tylko przed operacją, ale również w procesie rekonwalescencji.

Dlaczego to, co jesz po operacji jest tak ważne?

1. Prawidłowy stan odżywienia.

   Regularne spożywanie urozmaiconych posiłków dostarcza Ci energii i składników odżywczych w tym białka, witamin i składników mineralnych dzięki czemu nie chudniesz i poprawia się lub przynajmniej nie pogarsza Twój stan odżywienia. Niedożywienie może mieć wiele negatywnych konsekwencji dla Twojego zdrowia.

2. Właściwe gojenie rany pooperacyjnej.

   Pożywienie dostarczy Ci składników, które są również konieczne w procesie gojenia ran m.in. białka, w tym argininy, kwasów tłuszczowych Omega 3, witamin i składników mineralnych.

Kiedy mogę zacząć jeść po operacji?

W większości przypadków nie jest konieczna przerwa w doustnym przyjmowaniu pokarmów po operacji. Ponadto, jak najwcześniejsze przywrócenie diety doustnej, najlepiej jeszcze w dobie zabiegu, jest jednym z kluczowych elementów współczesnej opieki okołooperacyjnej. Dlaczego? Ponieważ może zmniejszyć liczbę powikłań infekcyjnych, przyspieszyć powrót perystaltyki jelit i skrócić czas hospitalizacji. Jeśli lekarz prowadzący nie zaleci inaczej już kilka godzin po operacji możesz przyjmować płyny. W niektórych ośrodkach jako pierwsze podaje się napoje bogatobiałkowe. Jeżeli po spożyciu płynów nie pojawią się u Ciebie nudności czy wymioty, prawdopodobnie w ciągu kilku godzin otrzymasz lekki posiłek. Często jest to delikatny kleik.

Pamiętaj, że sposób żywienia po zabiegu musi być dostosowany do możliwości Twojego organizmu i rodzaju zabiegu operacyjnego, dlatego wypicie pierwszego płynu, czy spożycie jakiegokolwiek produktu zawsze skonsultuj z lekarzem.

W okresie pooperacyjnym pacjentom zaleca się stosowanie bezcukrowych gum do żucia. Dlaczego?

Ma to na celu stymulację perystaltyki jelit i zwiększenie stężenia różnych hormonów związanych z trawieniem.

Co mogę jeść po zabiegu operacyjnym?

W kolejnych dobach po zabiegu operacyjnym najprawdopodobniej zostanie zalecona Ci dieta łatwo strawna. Jeśli zajdzie taka potrzeba, lekarz może zalecić jej dodatkowe modyfikacje polegające na zmianie konsystencji ułatwiającej jej spożywanie, czy też dostosowaniu do konkretnego schorzenia, np. poprzez dalsze ograniczenie tłuszczu, czy składników pobudzających wydzielanie soków żołądkowych.

Dieta łatwo strawna, czyli...

Dieta łatwo strawna to najprostsza modyfikacja podstawowego żywienia zdrowego człowieka. Często nazywana jest także dietą lekkostrawną. Cechuje się tym, że bazuje na produktach spożywczych, które łatwo ulegają trawieniu, a eliminuje te ciężkostrawne, dzięki czemu nie obciąża przewodu pokarmowego. Ponadto, przy sporządzaniu potraw i posiłków w diecie łatwo strawnej stosuje się takie techniki kulinarne, które przyczyniają się do zwiększenia strawności dań. Poniżej znajdziesz najważniejsze wskazówki dotyczące diety łatwo strawnej:

1. Jedz mniej, a częściej.

   Jedz mniej, ale częściej. Najlepiej każdego dnia zaplanuj 5 niewielkich objętościowo posiłków. Spożywaj je o tych samych porach, średnio co 3 godziny. Pierwszy posiłek zjedz w pierwszej godzinie po przebudzeniu, a ostatni na 2-3 godziny przed snem.

2. Nie rezygnuj z warzyw i owoców.

   Warzywa i owoce to podstawa każdej diety, w tym łatwo strawnej. Sprawdzą się w niej: marchew, pietruszka, seler, ziemniaki, buraki, jabłka, banany, morele, brzoskwinie, pomarańcze. Wybieraj dojrzałe owoce oraz młode i delikatne warzywa. Zanim je zjesz, obierz ze skórki, a te zawierające drobne pestki przetrzyj przez sito. Na początek, najlepsze dla Ciebie będą w formie gotowanej, soków, koktajli, a także zup typu krem.

3. Wybieraj delikatne produkty zbożowe.

   Choć na co dzień polecane są produkty zbożowe pełnoziarniste, w diecie łatwo strawnej konieczne jest ograniczenie ich spożywania. Najbardziej odpowiednie dla Ciebie będzie jasne pieczywo, drobniejsze kasze jak manna, jaglana, drobna jęczmienna, kuskus, a także drobny makaron i delikatne płatki naturalne jak błyskawiczne jaglane czy owsiane.

4. Postaw na chude i półtłuste produkty mleczne.

   Jeśli nie jesteś uczulony na białko mleka krowiego, włącz do swojego jadłospisu jogurt naturalny, kefir, maślankę, twaróg chudy i półtłusty. Możesz spożywać także mleko półtłuste, jeśli je tolerujesz. Zrezygnuj natomiast ze spożywania serów topionych, żółtych i pleśniowych.

5. Zadbaj o cenne w rekonwalescencji białko.

   Obok produktów mlecznych włącz do swojego jadłospisu inne źródła cennego białka. Po pierwsze, chude mięso - może to być drób bez skóry, królik, cielęcina, polędwica wieprzowa lub chuda wołowina. Idealnie sprawdzą się też ryby, szczególnie chude takie jak dorsz, mintaj, morszczuk czy miruna. Ryby i mięso gotujemy, dusimy lub pieczemy w pergaminie lub folii aluminiowej. Nie stosujemy smażenia. Nie zapominaj o jajach, możesz je jeść gotowane na miękko i w postaci jajecznicy na parze.

6. Zrezygnuj z produktów wzdymających.

   Zazwyczaj źle tolerowane są nasiona roślin strączkowych takie jak groch, fasola, bób, a także warzywa kapustne, czy cebulowe. Uważaj także na ogórki i paprykę. Nie jedz grzybów.

7. Tłuszcze tak ale w ograniczonych ilościach i na surowo.

   Możesz do swoich posiłków po przygotowaniu dodać masło lub olej roślinny taki jak oliwa z oliwek lub olej rzepakowy, czy lniany. Unikaj natomiast tłustych mięs, pasztetów mięsnych, śmietan, dań smażonych w tłuszczu, zwłaszcza panierowanych. Ciasta z kremami to również nienajlepszy wybór.

8. Stosuj tylko delikatne przyprawy i zioła.

   Odpowiednie będą takie zioła i przyprawy jak: sok z cytryny, natka pietruszki, kminek, koperek, tymianek, majeranek, rozmaryn, lubczyk, bazylia, oregano, cynamon, wanilia. Staraj się rozsądnie używać soli. Unikaj natomiast ostrych przypraw, musztardy, octu.

9. Pamiętaj o płynach.

   Pij regularnie wodę niegazowaną, a także słabą herbatę. Unikaj natomiast napojów gazowanych, mocnej kawy i kakao. Bezwzględnie zrezygnuj ze spożycia alkoholu.

10. Sposob przygotowania ma znaczenie.

    Przez pierwsze dni stosowania diety łatwo strawnej powstrzymaj się od spożywania surowych warzyw i owoców. Najlepszymi metodami przygotowania posiłków będzie gotowanie, gotowanie na parze lub pieczenie w folii. Nie zagęszczaj zup zasmażkami, czy tłustą śmietaną. Nie jedz posiłków ani zbyt gorących, ani zbyt zimnych. Jeśli chcesz dodać do posiłku oliwę, olej, masło, zrób to po ich przygotowaniu – na talerzu, oczywiście w rozsądnych ilościach. Mimo ograniczeń warto, aby posiłki były różnorodne i kolorowe – takie smakują zdecydowanie lepiej.

11. Każdy jest inny.

    Każdy z nas ma indywidualną tolerancję produktów. Jeśli wiesz, że nie możesz jeść jakiegoś produktu lub źle się po nim czujesz, usuń go ze swojego jadłospisu. W okresie rekonwalescencji możesz nie mieć apetytu, dlatego, na ile to możliwe, wybieraj dozwolone dania, które lubisz.

Pobierz przydatną listę produktów dozwolonych i niedozwolonych w diecie łatwo strawnej!

W miarę jak Twój stan zdrowia będzie się poprawiał poszerzaj asortyment wykorzystywanych produktów. Im Twoje menu bardziej różnorodne, tym większa szansa, że dostarczysz sobie wszystkich składników odżywczych, których potrzebujesz.

Kiedy dokucza brak apetytu...

Jeśli mimo chęci nie jesteś w stanie spożywać tradycyjnych posiłków, nie masz apetytu lub jesz bardzo mało i obawiasz się, że możesz nie dostarczyć sobie odpowiedniej ilości energii czy potrzebnych składników odżywczych, rozważ z lekarzem prowadzącym możliwość wprowadzenia do jadłospisu doustnych preparatów odżywczych takich jak, np. Resource i Impact Oral. Stosuj je zawsze pod kontrolą lekarza.

Aktywność fizyczna też ma znaczenie.

Aktualne wytyczne zalecają wczesne uruchamianie pacjenta, najlepiej jeszcze w dobie zabiegu operacyjnego. Jest to oczywiście sprawa zawsze bardzo indywidualna i ściśle zależna od rodzaju zabiegu operacyjnego. W większości przypadków jednak już kilka godzin po operacji powinieneś mieć możliwość samodzielnego siedzenia na łóżku szpitalnym. Kolejnym etapem jest wstawanie i spacery wokół łóżka w asyście kogoś z personelu medycznego bądź rodziny. Nie zniechęcaj się, jeśli na początku będzie to trudne. Z każdym dniem powinno być łatwiej. Przed wyjściem do domu, zapytaj koniecznie lekarza, na ile aktywny możesz być w kolejnych tygodniach i miesiącach po operacji.

Kiedy spożywanie doustne klasycznych posiłków jest niemożliwe.

Jeśli nie istnieje możliwość, abyś otrzymywał klasyczne posiłki po zabiegu operacyjnym lub nie tolerujesz ich prawidłowo konieczne może być wdrożenie żywienia wyłącznie z wykorzystaniem doustnych preparatów odżywczych zaleconych przez lekarza, np. Resource lub Impact Oral. Jeśli podanie ich nie jest możliwe drogą doustną, lekarz może zalecić zastosowanie specjalnych diet poprzez zgłębnik nosowo-żołądkowy. Tylko w razie braku możliwości pokrycia Twojego zapotrzebowania energetycznego drogami wykorzystującymi przewód pokarmowy włącza się całkowite lub uzupełniające żywienie pozajelitowe, czyli podaje potrzebne składniki odżywcze dożylnie. Pamiętaj - o doborze odpowiedniej formy preparatu i sposobie jego podaży zawsze decyduje lekarz prowadzący.