Nowotwory tarczycy – pierwsze objawy i zalecenia dietetyczne

Badanie tarczycy

Rak tarczycy jest chorobą, która rozwija się w tarczycy – części układu hormonalnego. Ten niewielki gruczoł w kształcie motyla, ważący zaledwie 30-60 g wytwarza hormony, które pełnią kluczowe funkcje w naszym organizmie. Regulują one pracę serca, mięśni, temperaturę ciała, ciśnienie krwi czy metabolizm. Eksperci nie są zgodni co do przyczyn stojących za rakiem tarczycy – wskazuje się, że czynniki, takie jak dieta o niskiej zawartości jodu, ekspozycja na promieniowanie czy geny, mogą mieć wpływ na podwyższone ryzyko. Wczesne objawy raka tarczycy często bywają niezauważalne, a dopiero powiększający się guz może dawać się we znaki. Niestety, zarówno sama choroba, jak i leczenie mogą mieć znaczny wpływ na żywienie. Na jakie objawy zatem warto zwrócić uwagę? Jak powinno wyglądać żywienie w nowotworach złośliwych tarczycy? Przeczytaj artykuł i dowiedz się więcej o raku tarczycy.

Jakie mogą być przyczyny raka tarczycy?

Rak tarczycy to jedna z najczęstszych form nowotworów układu endokrynnego, z coraz większą liczbą diagnozowanych przypadków na całym świecie. Badania nad rakiem tarczycy są intensywnie prowadzone, a specjaliści starają się zrozumieć różnorodne czynniki, które mogą przyczynić się do jego powstania. Ryzyko może być wyższe wskutek czynników, takich jak:

  • występowanie chorób tarczycy (w tym np. raka tarczycy) w rodzinie,
  • powiększenie tarczycy – wole,
  • stan zapalny tarczycy,
  • płeć – kobiety chorują częściej,
  • wiek – zazwyczaj pojawia się między 40. a 70. rokiem życia,
  • niskie spożycie jodu,
  • otyłość,
  • radioterapia okolic głowy i szyi (szczególnie w dzieciństwie).

Analiza możliwych przyczyn raka tarczycy jest złożonym zagadnieniem, obejmującym zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe, co pozwala na lepsze zrozumienie tej choroby oraz rozwijanie skutecznych strategii prewencji i leczenia. W tym kontekście warto przyjrzeć się głębiej potencjalnym źródłom tego nowotworu, aby bardziej kompleksowo zrozumieć jego etiologię.

Rak tarczycy – objawy

Nowotwór tarczycy to choroba, której objawy mogą być początkowo subtelne, co sprawia, że jest często trudna do zdiagnozowania we wczesnym stadium. Jakie sygnały mogą być niepokojące? Nowotwory złośliwe tarczycy mogą objawiać się rozwojem narośli czy guzka na szyi. Pamiętaj jednak, że guzki tarczycy nie zawsze mają charakter nowotworowy – większość z nich jest łagodna. Ponadto, zmiany w głosie, trudności w połykaniu, uczucie ścisku w szyi, bądź obecność guzka czy guzków w okolicy szyi to sygnały, które wymagają uwagi specjalisty. Ważne jest jednak, aby skonsultować je z lekarzem, by poznać ich przyczynę i w razie konieczności zaplanować odpowiednie leczenie.

Jakie pozostałe objawy raka tarczycy warto mieć na uwadze? Są to przede wszystkim symptomy, takie jak:

  • problemy z oddychaniem czy połykaniem,
  • ból występujący w przedniej części szyi,
  • obrzęk szyi,
  • utrata lub zmiana głosu, w tym chrypka,
  • obrzęk węzłów chłonnych szyi,
  • przewlekły kaszel, niewynikający z przeziębienia.

Inne objawy raka tarczycy, jakie mogą pojawić się w przypadku występowania przerzutów:

  • niezamierzona utrata masy ciała,
  • nudności, wymioty,
  • utrata apetytu,
  • zmęczenie.

Zalecenia dietetyczne, czyli żywienie w chorobie

Dieta w chorobie nowotworowej, w tym raku tarczycy powinno bazować na zaleceniach zdrowego żywienia. Warto wdrożyć zasady diety lekkostrawnej, ograniczając spożycie cukru i tłuszczu, a także eliminując pokarmy wędzone, konserwowe i smażone. Wyklucz ze swojej diety ostre przyprawy i używki. Warto też wziąć pod uwagę zwiększone zapotrzebowanie na cenne białko czy energię, aby zapewnić podaż wszystkich składników we właściwych proporcjach. Białko odgrywa bardzo ważną rolę w chorobie nowotworowej, co wynika ze wzmożonych procesów naprawy tkanek, a także intensywnej pracy układu odpornościowego. Szczególnie ważne jest białko pełnowartościowe, którego źródłem są produkty pochodzenia zwierzęcego (takie jak jaja, ryby, mięso czy produkty mleczne). Różnokolorowe warzywa i owoce powinny być podstawą Twojej diety – dobrze, aby co najmniej połowa z nich była w postaci surowej. W miarę możliwości sięgaj po produkty pełnoziarniste – naturalne płatki zbożowe, grube kasze, pieczywo z mąki razowej. W przypadku dolegliwości, takich jak biegunka czy wzdęcia, wybierz drobniejsze kasze, rozgotowane płatki zbożowe czy jaśniejsze pieczywo. Zmniejsz również spożycie czerwonego mięsa na rzecz chudego mięsa drobiowego i ryb.

Wyjątkiem jest leczenie radioaktywnym jodem. Wówczas konieczne jest zastosowanie specjalnej diety – na 7-14 dni przed rozpoczęciem terapii. W tym czasie unikaj spożycia pokarmów zawierających jod, takich jak sól jodowana, skorupiaki, ryby, wodorosty, jogurty, mleko czy bekon. Ograniczenie spożycia jodu jest istotne, ponieważ komórki tarczycy gromadzą jod, a podczas terapii radioaktywnej są bardziej podatne na działanie jodu radioaktywnego, co z kolei przyczynia się do zniszczenia komórek nowotworowych. Wprowadzenie diety niskojodowej pomaga zwiększyć skuteczność leczenia, minimalizując jednocześnie ewentualne skutki uboczne dla innych tkanek i narządów. Warto podkreślić, że odpowiednie przygotowanie do terapii radioaktywnej jest kluczowe, aby osiągnąć najlepsze rezultaty leczenia i zminimalizować ryzyko wystąpienia powikłań. Dlatego pacjenci, którzy przystępują do tego rodzaju terapii, są zazwyczaj szczegółowo informowani przez swoich lekarzy o konieczności przestrzegania diety niskojodowej.

Żywienie medyczne w walce z niedożywieniem

Rak tarczycy, jak i wdrożone leczenie zmieniają potrzeby żywieniowe organizmu. Utrzymanie prawidłowego sposobu żywienia może okazać się nie lada wyzwaniem. Twój organizm potrzebuje w tym czasie odpowiedniej ilości kalorii, cennego białka, witamin i składników mineralnych, aby zachować właściwą masę ciała i móc stoczyć walkę z rakiem. Nowotwory złośliwe tarczycy mogą czasem skutkować brakiem apetytu – szczególnie w trakcie leczenie, jak i krótko po jego zakończeniu. Możesz odczuwać zmęczenie i po prostu nie czuć się najlepiej. Co więcej, lubiane potrawy mogą smakować inaczej niż zwykle (zmiana czy brak smaku), a suchość w ustach, nudności i wymioty mogą utrudniać jedzenie. W efekcie może dojść do niedożywienia, które m.in. obniża odporność, wpływając niekorzystnie na przebieg terapii. W konsekwencji konieczne może okazać się przerwanie leczenia.

Nie da się ukryć – prawidłowy sposób żywienia jest kluczowym elementem wspomagającym terapię. Kiedy codzienna dieta stanowi nie lada wyzwanie, a pokrycie zwiększonych potrzeb organizmu jest ciężkie do zrealizowania, pomocne może okazać się wdrożenie dodatkowego wsparcia żywieniowego. Żywienie medyczne pomoże uzupełnić Twoją niedoborową dietę, zapobiegając rozwojowi niedożywienia. Skoncentrowana zawartość cennych składników odżywczych i energii w niewielkiej objętości pozwala na łatwe i szybkie zaspokojenie potrzeb organizmu. Porozmawiaj z lekarzem o możliwości zastosowania żywności specjalnego przeznaczenia medycznego. Przykładem żywienia medycznego o zwiększonej zawartości białka jest Resource Protein. To produkt w płynie, który może być stosowany jako jedyne źródło pożywienia. W jednej butelce zawiera aż 18,8 g pełnowartościowego białka. Z kolei doustnym preparatem odżywczym o zwiększonej kaloryczności jest Resource 2.0. Dzięki zawartości aż 400 kcal w jednej butelce, jego wdrożenie może okazać się cennym wsparciem w walce z utratą masy ciała.

Udostępnij artykuł:

Powrót do "Strefa wiedzy"

Polecane produkty dla pacjenta onkologicznego

Piśmiennictwo:

  1. Krzakowski M. 2019. Co warto wiedzieć. Rak tarczycy. Warszawa, PRIMOPRO.
  2. Mayo Clinic. 2023. Thyroid cancer. Pobrany 28.11.2023 r., z https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/thyroid-cancer/symptoms-causes/syc-20354161
  3. Cleveland Clinic. 2022. Thyroid Cancer. Pobrany 28.11.2023 r., z https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/12210-thyroid-cancer#symptoms-and-causes
  4. Cancer Research UK. 2023. Thyroid cancer. Pobrany 28.11.2023 r., z https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/thyroid-cancer?_gl=1*1mtocak*_ga*MjA1Mzg1NzAyMC4xNzAxMTg3NTQ1*_ga_58736Z2GNN*MTcwMTE4NzU0NS4xLjEuMTcwMTE4NzU2OS4wLjAuMA..*_gcl_au*MTcxOTUwMzI4MS4xNzAxMTg3NTY5&_ga=2.5075381.723915546.1701187545-2053857020.1701187545
  5. National Health Service. 2023. Causes of thyroid cancer. Pobrany 28.11.2023 r., z https://www.nhs.uk/conditions/thyroid-cancer/causes/
  6. American Cancer Society. 2019. Signs and Symptoms of Thyroid Cancer. Pobrany 28.11.2023 r., z https://www.cancer.org/cancer/types/thyroid-cancer/detection-diagnosis-staging/signs-symptoms.html
  7. Jarosz M., Sajór I. 2017. Żywienie a choroba nowotworowa. Poradnik dla pacjentów i ich rodzin. Warszawa, PRIMOPRO.
  8. Kłęk S., Jankowski M., Kruszewski W. J., Fijuth J., Kapała A., Kabata P., Wysocki P., Krzakowski M., Rutkowski P. Clinical nutrition in oncology: Polish recommendations. Oncology in Clinical Practice 2015; 11: 172–188.

Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Stosować pod kontrolą lekarza. Resource Protein - do postępowania dietetycznego w stanach niedożywienia i/lub w przypadku ryzyka niedożywienia, któremu może towarzyszyć zwiększone zapotrzebowanie na białko. Resource 2.0 - do postępowania dietetycznego w stanach niedożywienia i/lub w przypadku ryzyka niedożywienia.