infolinia: +48 800 174 902
Czym jest immunożywienie?
Termin immunożywienie na pierwszy rzut oka brzmi obco, mimo, że powstał poprzez połączenie dwóch, dobrze znanych słów: odporność (ang. immunity) i żywienie. Dowiedz się, czym jest immunożywienie i jak żywność może wspierać Twój stan odżywienia, a tym samym układ odpornościowy Twojego organizmu.
Korzystne działanie składników pokarmowych na układ odpornościowy można wykorzystać w profilaktyce i w trakcie trwania infekcji, a także w przebiegu chorób przewlekłych oraz u osób w wieku podeszłym. Ponadto, immunożywienie może być istotnym elementem wsparcia żywieniowego pacjentów walczących z chorobą nowotworową, poddawanych zabiegom chirurgicznym czy po ciężkich urazach. Twój układ odpornościowy każdego dnia zapewnia Ci ochronę, m.in. przed atakami bakterii czy wirusów. To, jak sprawnie działa zależy od Twojego stanu zdrowia, wieku, ale w dużej mierze także od stylu życia. Kluczowe znaczenie ma tu przede wszystkim kontrola stresu, ilość snu, aktywność fizyczna i sposób żywienia. Ten ostatni czynnik jest szczególnie ważny, ponieważ nie od dziś wiadomo, że obecność w codziennych posiłkach odpowiednich składników odżywczych może wspierać funkcjonowanie układu odpornościowego.
Czym jest immunożywienie?
Immunożywienie to sposób odżywiania, który może korzystnie wpływać na funkcjonowanie Twojego układu odpornościowego, innymi słowy taki, który ma działanie immunomodulacyjne. Jest to możliwe, ponieważ funkcjonowanie układu pokarmowego i immunologicznego są ze sobą ściśle powiązane, a ponadto stan odżywienia przekłada się na efektywność działania systemu odpornościowego.
Korzystne działanie składników pokarmowych na układ odpornościowy można wykorzystać w profilaktyce i w trakcie trwania infekcji, a także w przebiegu chorób przewlekłych oraz u osób w wieku podeszłym. Ponadto, immunożywienie może być istotnym elementem wsparcia żywieniowego pacjentów walczących z chorobą nowotworową, poddawanych zabiegom chirurgicznym czy po ciężkich urazach.
Jakie składniki mają działanie immunomodulujące?
- niektóre aminokwasy budujące białko jak arginina,
- niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3,
- niektóre witaminy (A, C, E, D),
- niektóre składniki mineralne (żelazo, cynk, selen),
- nukleotydy (cegiełki budujące kwasy nukleinowe w komórkach),
- błonnik o działaniu prebiotycznym (np. częściowo hydrolizowana guma guar PHGG).
Dlaczego akurat te składniki?
Wszystkie w mniejszym lub większym stopniu wspierają funkcjonowanie układu odpornościowego. Niektóre z nich mają np. działanie przeciwzapalne, zwiększają produkcję limfocytów (komórek układu odpornościowego), a także korzystnie wpływają na mikrobiom jelitowy istotny dla ochrony organizmu. Mechanizmy działania poszczególnych składników są bardzo różne i często skomplikowane. Oprócz bezpośredniego wsparcia odporności te immunoskładniki wspierają także takie procesy, jak np. odbudowa tkanek, czy gojenie ran istotne w procesie leczenia i rekonwalescencji.
W jakich produktach szukać immunoskładników?
- arginina: mięso, ryby, jaja, nasiona roślin strączkowych, orzechy, migdały, pestki, nasiona,
- kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3: tłuste ryby morskie, olej lniany, olej rzepakowy, orzechy włoskie,
- witamina A: pomarańczowe i zielone warzywa i owoce, masło, jaja, tuńczyk, wątróbka,
- witamina E: oleje roślinne, orzechy, pestki, nasiona i migdały,
- witamina C: świeże warzywa i owoce jak czerwona papryka, pomidor, natka pietruszki, czarna porzeczka, truskawki, cytrusy,
- witamina D: masło, żółtko jaja, tłuste ryby,
- żelazo: mięso, zwłaszcza czerwone, nasiona roślin strączkowych, produkty zbożowe pełnoziarniste, zielone warzywa, nasiona, orzechy, pestki, migdały,
- cynk: mięso, nasiona roślin strączkowych, produkty zbożowe pełnoziarniste,
- selen: ryby, orzechy brazylijskie,
- nukleotydy: mięso, drożdże,
- błonnik o działaniu prebiotycznym: owoce, warzywa, produkty zbożowe pełnoziarniste.
Większość immunoskładników występuje w dobrze znanych produktach spożywczych, ale jeśli zagraża Ci niedożywienie, ponieważ zmagasz się z chorobą i dokucza Ci brak apetytu, możesz potrzebować dodatkowego wsparcia, aby dostarczyć sobie odpowiedniej ich ilości.
Jak zwiększyć ilość immunoskładników w diecie, kiedy brakuje apetytu?
Żywność medyczna o działaniu immunomodulującym może być dla Ciebie wsparciem w okresie choroby, kiedy stosowanie zbilansowanej i różnorodnej diety jest trudne lub niemożliwe. Jej wprowadzenie do diety zawsze skonsultuj z lekarzem prowadzącym, który podpowie, w jakich ilościach i jak długo ją stosować . Przykładem takiej żywności jest Impact Oral, który dostarcza argininy, kwasów tłuszczowych omega-3 i nukleotydów. Ponadto, jest kompletny pod względem odżywczym, co oznacza, że dostarcza także inne składniki odżywcze w tym witaminy i składniki mineralne.
Kiedy najczęściej może być polecane wzbogacanie diety żywnością medyczną o działaniu immunomodulującym?
Lekarz może polecić Ci stosowanie żywności medycznej:
- w czasie przygotowania do operacji,
- w ramach rekonwalescencji po operacji,
- w chirurgii onkologicznej,
- w walce z trudno gojącą raną,
- w przypadku występowania odleżyn.
Preparaty zawierające jednocześnie argininę, kwasy tłuszczowe omega-3 i nukleotydy, takie jak Impact Oral są zalecane niedożywionym pacjentom poddawanym dużym operacjom onkologicznym w okresie okołooperacyjnym lub przynajmniej po operacji przez Europejskie Towarzystwo Żywienia Klinicznego i Metabolizmu (ESPEN).
Polecane produkty
Piśmiennictwo:
- Ewelina Dymarska, Alina Grochowalska, Hanna Krauss - Wpływ sposobu odżywiania na układ odpornościowy. Immunomodulacyjne działanie kwasów tłuszczowych, witamin i składników mineralnych oraz przeciwutleniaczy. Nowiny Lekarskie 2013, 82(3):222-231
- Calder PC. Immunonutrition. BMJ. 2003;327(7407):117-118. doi:10.1136/bmj.327.7407.117
- Arends J, Baracos V, Bertz H, i in. ESPEN expert group recommendations for action against cancer-related malnutrition. Clin Nutr. 2017;36(5):1187–96.
- Weimann A, Braga M, Carli F i in. ESPEN guideline: Clinical nutrition in surgery. Clin Nutr. 2017;36(3):623-650
Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Stosować pod kontrolą lekarza. Resource 2.0, Resource 2.0+Fibre: Do postępowania dietetycznego w stanach niedożywienia i/lub w przypadku ryzyka niedożywienia. Resource Protein: Do postępowania dietetycznego w stanach niedożywienia i/lub w przypadku ryzyka niedożywienia, któremu może towarzyszyć zwiększone zapotrzebowanie na białko.