Stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej - jak sobie z nimi radzić?

Leczenie onkologiczne, w tym chemioterapia czy radioterapia często związane są z występowaniem działań niepożądanych. Liczne powikłania wywołane terapią mogą być zlokalizowane w jamie ustnej pacjenta. Związane jest to m.in. z działaniem cytotoksycznym zastosowanego leczenia, co m.in. może ograniczać wydzielanie śliny i prowadzić do stanów zapalnych.¹

Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej wywołane terapią onkologiczną dotyczy występowania powikłań takich jak rumień, owrzodzenia oraz nadżerki i afty, a także obrzęki błony śluzowej. Objawy te mogą doprowadzić w konsekwencji do rozwoju wtórnej infekcji. Stopień nasilenia działań niepożądanych uzależniony jest od rodzaju oraz dawki zastosowanej terapii.^1,2

Problemy z jamą ustną wywołują dyskomfort i wpływają na obniżenie jakości życia. Wynika to z towarzyszącego im bólu, a także utrudnionego połykania oraz żucia pokarmów.³ Dlaczego to właśnie błony śluzowe jamy ustnej są tak wrażliwe na leczenie przeciwnowotworowe? Jak można złagodzić te powikłania?

Wpływ terapii przeciwnowotworowej na błony śluzowe jamy ustnej

Leki przeciwnowotworowe w swoim działaniu mają m.in. zablokować zdolność komórek nowotworowych do szybkiego podziału, by spowolnić ich wzrost. Niestety w ten sam sposób działają na zdrowe komórki m.in. te znajdujące się w błonie śluzowej jamy ustnej. Z tego powodu ich naturalne procesy regeneracyjne zostają zachwiane. Dlatego ryzyko rozwoju zapalenia jamy ustnej wzrasta wśród pacjentów, którzy przyjmują jednocześnie chemioterapię, jak i radioterapię.²

Jakie czynniki mogą zwiększać ryzyko wystąpienia stanów zapalnych jamy ustnej?

Istnieją pewne czynniki, które mogą zwiększać prawdopodobieństwo rozwoju zapalenia jamy ustnej, których znajomość może pozwolić na skuteczną profilaktykę lub wskazanie celów leczenia. Do takich czynników zaliczyć można:

• nieprawidłowy stan odżywienia,
• zmiany chorobowe w obrębie błony śluzowej jamy ustnej,
• suchość jamy ustnej,
• stosowanie niektórych leków, np. leków cytotoksykologicznych,
• wiek - ryzyko wzrasta u osób poniżej 20 roku życia oraz powyżej 50 roku życia,
• płeć - ryzyko jest większe wśród kobiet,
• obecność chorób współistniejących, np. neutropenii,
• niedobór witaminy B12 oraz kwasu foliowego,
• niewłaściwą higienę jamy ustnej,
• ubytki wywołane próchnicą zębów,
• palenie tytoniu,
• czynniki genetyczne.³

Jak poradzić sobie ze stanami zapalnymi błony śluzowej jamy ustnej?

Istotną kwestią w stanach zapalnych błony śluzowej jest właściwa profilaktyka. Powinna być ona skoncentrowana przede wszystkim na poprawie i zachowaniu prawidłowej higieny w obrębie jamy ustnej, a także zastosowaniu leczenia objawowego.³ Istotna jest również zmiana nawyków żywieniowych, w tym unikanie spożycia potraw o drażniącym działaniu.

Okazuje się, że pewne substancje bądź produkty mogą złagodzić występujące objawy stanu zapalnego błony śluzowej. Warto jednak obserwować swój organizm i wybrać te substancje/produkty, które okażą się dla nas skuteczne.

• Witamina E. Dzięki właściwościom antyoksydacyjnym może chronić przed rozwojem stanu zapalnego.
• Miód. Ma działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, co może ograniczać ryzyko wystąpienia stanu zapalnego.
• Rumianek. Wykazuje właściwości przeciwzapalne, może łagodzić ból i uczucie pieczenia.
• Aloes. Jego działanie nawilżające czy też przeciwzapalne może wpływać na złagodzenie nieprzyjemnych powikłań terapii w jamie ustnej.
• Cynk. Jako antyoksydant jest niezbędny do prawidłowej pracy układu odpornościowego, w tym do produkcji przeciwciał.³

Dobrym rozwiązaniem może okazać się również uzupełnienie jadłospisu produktem Resource Refresh. Jest to preparat w płynnej formie, dedykowany dla pacjentów onkologicznych z zaburzeniami zmysłu smaku związanymi z radioterapią lub chemioterapią, niedożywionych lub z ryzykiem wystąpienia niedożywienia. Produkt ten charakteryzuje łagodny smak herbaty brzoskwiniowo-miętowej, a także brak składników o metalicznym posmaku. Przeprowadzone badanie pokazuje, że aż 89% badanych pacjentów onkologicznych potwierdza działanie chłodzące, a 84% badanych pacjentów onkologicznych wskazuje na działanie kojące tego produktu.⁴ Dodatkowe wsparcie żywieniowe może poprawić Twój stan odżywienia, a dzięki temu może również wpłynąć na polepszenie komfortu Twojego życia. Pamiętaj, że włączenie do diety żywności specjalnego przeznaczenia medycznego należy skonsultować z lekarzem.