Choroba Alzheimera

Choroba Alzheimera:

• jest najczęstszą postacią demencji (otępienia) i powoduje 60-70% jej przypadków,
• charakteryzuje się postępującym spadkiem funkcji poznawczych, stopniową utratą pamięci, zaburzeniami mowy, orientacji i zdolności uczenia się,
• objawia się głównie u osób, które ukończyły 65. rok życia, dlatego pierwsze objawy choroby Alzheimera są często mylone z naturalnym obniżaniem się sprawności umysłowej wraz z wiekiem, na chwilę obecną jest nieuleczalna - możemy jedynie spowolnić postęp choroby

W przypadku choroby Alzheimera, utrata funkcji poznawczych zachodzi zawsze znacznie szybciej niż u zdrowej starszej osoby, ze względu na postępujące zmiany w mózgu.

Etapy choroby Alzheimera

Zmiany w zachowaniu Twojego podopiecznego wywołane chorobą prawdopodobnie będą następowały stopniowo. Tempo, a także rodzaj zmian jest sprawą bardzo indywidualną.

1. 1-2 rok. Otępienie łagodne

   Wczesny etap jest często niezauważany, traktowany jako naturalne zmiany na skutek starzenia. Zmiany zachodzą stopniowo, a nasilenie objawów może być inne u różnych osób.

   • zapominanie rzeczy, które się właśnie wydarzyły
   • lekka utrata orientacji czasowej, w tym pory dnia, miesiąca, roku
   • poczucie zagubienia w znanych miejscach
   • lekkie trudności z komunikacją, jak trudności ze znalezieniem słów
   • trudności z podejmowaniem decyzji i zarządzaniem finansami osobistymi
   • trudności z wykonywaniem skomplikowanych zadań domowych
   • zmiany zachowania: zmniejszenie aktywności i motywacji, utrata zainteresowań
   • zmiany nastroju: depresja lub lęk, większa nerwowość

2. 2-5 rok. Otępienie o średnim nasileniu

   Na tym etapie wyraźnie zauważalne są nietypowe zachowania i pojawiają się widoczne ograniczenia.

   • bardzo częste zapominanie rzeczy, które się niedawno wydarzyły, a także osób
   • znaczna utrata orientacji czasowej, w tym pory dnia, miesiąca, roku
   • gubienie się w znanych miejscach, w tym w domu
   • rosnące trudności z komunikacją - z mową i zrozumieniem
   • konieczność pomocy w codziennych czynnościach
   • utrata zdolności przygotowywania posiłków, gotowania, robienia zakupów
   • zmiany zachowania: niewytłumaczalne wędrówki, powtarzanie pytań, zaburzenia snu, omamy i urojenia
   • zmiany nastroju: zachowania agresywne, brak samokontroli

3. 5 rok i kolejne. Otępienie zaawansowane

   Jest to etap prawie całkowitej zależności od opiekuna. Zakłócenia pamięci są bardzo poważne i występują liczne fizyczne ograniczenia.

   • brak świadomości czasu i miejsca
   • trudności ze zrozumieniem tego, co dzieje się wokół
   • niemożność rozpoznania krewnych, znajomych, siebie, znanych przedmiotów
   • konieczność karmienia
   • trudności w połykaniu
   • konieczność pomocy w codziennej toalecie, ubieraniu
   • problemy z utrzymaniem moczu i stolca
   • trudności w chodzeniu i staniu
   • zmiany zachowania: eskalacja obserwowanych wcześniej i agresja wobec opiekuna

Utrata masy ciała w chorobie Alzheimera

U Twojego podopiecznego może nastąpić utrata masy ciała, ponieważ ten problem dotyka częściej osoby z chorobą Alzheimera niż inne osoby starsze. Chudnięcie możesz zauważyć już w początkowych stadiach choroby Alzheimera, które najczęściej postępuje wraz z jej rozwojem. Dlaczego tak się dzieje? Nie wszystkie przyczyny utraty masy ciała w chorobie Alzheimera są jeszcze znane, ale wśród nich wymienia się:

• pogorszenie funkcjonowania obszarów mózgu regulujących apetyt i zachowania żywieniowe,
• prawdopodobny związek między obecnością genów predysponujących do rozwoju choroby a tendencją do spadku masy ciała,
• obecność białek zapalnych we krwi i mózgu,
• zmiany w funkcjonowaniu układu węchowego.

Jak choroba Alzheimera może wpływać na jakość diety Twojego podopiecznego?

We wczesnych stadiach choroby Alzheimera u Twojego podopiecznego mogą pojawić się problemy z robieniem zakupów, przechowywaniem i przygotowywaniem żywności. Może on także zwyczajne zapominać o tym, czy posiłek został zjedzony czy też nie. Ponadto, przez trudności związane z chorobą, posiłki najczęściej przestają być różnorodne i zbilansowane. Twój podopieczny może zapominać także o regularnym piciu, co znacznie zwiększa ryzyko odwodnienia.

W miarę postępu choroby Twój podopieczny może tracić świadomość co je, co ma zrobić z jedzeniem lub naczyniami postawionymi przed nim. Może odmawiać jedzenia pewnych posiłków lub odmawiać jedzenia w ogóle. Stopniowo może dochodzić także do utraty umiejętności samodzielnego spożywania posiłków. Jedzenie może utrudniać także agresywne i nadpobudliwe zachowanie. Z drugiej strony uspokajające działanie leków będzie zmniejszać dodatkowo apetyt osoby chorej.

U Twojego podopiecznego może rozwinąć się także dysfagia (trudności z połykaniem pokarmów i/lub płynów), która jest zgłaszana u 13-57% chorych.

Ponadto, trudności ze spożywaniem odpowiedniej ilości posiłków u Twojego podopiecznego mogą wynikać także ze zmian w obrębie jamy ustnej, niedostatecznej produkcji śliny czy problemów z uzębieniem i depresji.

Ponieważ postępowi demencji towarzyszy ciągły spadek umiejętności radzenia sobie z czynnościami dnia codziennego takimi jak, np. jedzenie, u Twojego podopiecznego może dojść do niewystarczającego spożycia składników odżywczych. Jednocześnie, choroba i zmiany związane z wiekiem powodują, że zapotrzebowanie na składniki odżywcze rośnie. Tak powstaje błędne koło, które sprawia, że ryzyko rozwoju niedożywienia u Twojego podopiecznego jest bardzo duże.

Wsparcie żywieniowe Twojego podopiecznego może przerwać błędne koło i pomóc Wam lepiej radzić sobie z trudami choroby.

Jak zapewnić odpowiednie wsparcie żywieniowe i prawidłową dietę w chorobie Alzheimera?

Przede wszystkim musisz zadbać o jakość podawanych posiłków i kontrolować to, czy są rzeczywiście spożywane. Jeśli samodzielne jedzenie sprawia ogromną trudność, pomóż podopiecznemu w jedzeniu lub nakarm go. Staraj się być cierpliwy i nie okazywać złości i zdenerwowania wobec podopiecznego.

Europejskie Towarzystwo Żywienia Klinicznego i Metabolizmu (ESPEN) rekomenduje podaż osobie chorej na Alzheimera doustnych preparatów odżywczych w celu poprawy stanu odżywienia.¹⁴

Ponieważ Twój podopieczny jest w grupie wysokiego ryzyka rozwoju niedożywienia, skonsultuj z lekarzem możliwość wprowadzenia do diety doustnych preparatów odżywczych. Przykładami takich preparatów mogą być Resource 2.0 , Resource 2.0 + Fibre lub Resource Protein . Mają one wygodną, płynną formę, a także występują w różnych smakach, co umożliwia dostosowanie się do upodobań podopiecznego. Wybór doustnego preparatu odżywczego dopasowanego do potrzeb Twojego podopiecznego należy skonsultować z lekarzem, który zdecyduje, czy lepszym rozwiązaniem będzie produkt wysokoenergetyczny, np. Resource 2.0 lub Resource 2.0 + Fibre czy wysokobiałkowy, np. Resource Protein. Lekarz może zasugerować także wzbogacanie klasycznych posiłków w białko przy wykorzystaniu specjalnie stworzonych do tego celu preparatów w proszku, np. Resource Instant Protein.