Kobiece nowotwory - jak zadbać o dietę?

Rak piersi, rak jajnika oraz rak trzonu i szyjki macicy to jedne z najczęstszych nowotworów, jakie dotykają kobiety. Choć nie są umiejscowione w obrębie układu pokarmowego mogą wpływać na Twój stan odżywienia, który z kolei oddziałuje na zdolności organizmu do regeneracji zarówno w trakcie, jak i po zakończeniu leczenia. Poniżej znajdziesz odpowiedzi na pytania, które często pojawiają się w kontekście diety w tych typach nowotworów.

Nie istnieje żaden specjalny, dedykowany sposób żywienia przeznaczony kobietom zmagającym się z nowotworami ginekologicznymi, takimi jak piersi, jajnika czy macicy. Istnieją jedynie ogólne wytyczne dotyczące zasad żywienia w trakcie trwania choroby onkologicznej, które możesz znaleźć tutaj. Niemal wszystkie opisane w artykule wskazówki i zalecenia mają zastosowanie również w Twoim przypadku. Indywidualizacji powinno podlegać natomiast zalecenie dotyczące zwiększania kaloryczności posiłków. Dlaczego?

W przypadku nowotworów piersi, jajnika lub macicy może nie być obserwowany ubytek, a zwiększenie masy ciała. Jeśli mierzysz się z taką sytuacją nie musisz dodatkowo zwiększać kaloryczności posiłków. Jakie jeszcze wątpliwości mogą się pojawić?

Czy jeśli moja masa ciała rośnie, a nie spada to nadal muszę zwracać uwagę na to, co jem?

Tak, jakość pożywienia, a w szczególności zawartość witamin, składników mineralnych, białka w posiłkach ma ogromne znaczenie dla funkcjonowania organizmu zmagającego się z chorobą. Przyrost masy ciała, który może być efektem stosowanych leków (np. w leczeniu raka piersi), spowolnienia metabolizmu (np. przedwczesna menopauza) czy zmniejszonej aktywności nie świadczy o odpowiednim odżywieniu organizmu. W takim przypadku szczególnie istotna staje się jakość posiłków. Innymi słowy powinny one:

• bazować na warzywach i produktach pełnoziarnistych,
• zawierać źródła białka takie jak chude mięso, ryby, jaja, rośliny strączkowe i produkty mleczne (w przypadku trudności z tolerancją warto sprawdzić reakcję na warianty bezlaktozowe),
• uwzględniać owoce raczej surowe lub gotowane bez dodatku cukru niż soki czy konfitury,
• zawierać dodatek dobrej jakości tłuszczów jak: oliwa z oliwek, olej rzepakowy, orzechy,
• być pozbawione tłustych, panierowanych i smażonych składników,
• zawierać ograniczone ilości przekąsek dostarczających soli i cukru.

Czy jeśli moja masa ciała nie spada nadal potrzebuję większych ilości białka?

Tak, ponieważ białko jest konieczne do odbudowy komórek organizmu, funkcjonowania Twojego układu odpornościowego i gojenia ran, np. pooperacyjnych. Zapotrzebowanie na ten składnik nie jest jednoznacznie związane z zapotrzebowaniem na energię. Wszystko dlatego, że mimo zapasów energii w postaci tkanki tłuszczowej niemożliwe jest wytworzenie w organizmie wszystkich „cegiełek” budujących nasze własne białka bez dostarczania ich z pożywieniem.

Źródłem białka w codziennych posiłkach w Twoim przypadku powinny być produkty bogate w ten składnik, ale jednocześnie niezawierające znacznych ilości tłuszczu. Sprawdzi się chude mięso gotowane lub duszone, gotowane jaja, chuda ryba pieczona lub gotowana, a także nasiona roślin strączkowych i produkty mleczne jak jogurt naturalny, kefir czy twaróg.

Czy jeśli nie chudnę mogę nadal sięgać po żywność medyczną?

Jej stosowanie zawsze skonsultuj z lekarzem prowadzącym, który podejmie ostateczną decyzję. Najprawdopodobniej zaleci Ci preparat zawierający znaczny udział energii z białka, a jednocześnie o mniejszej kaloryczności niż produkty wysokoenergetyczne. Przykładem może być Resource Protein, który w 1 butelce zawiera 250 kcal, ale aż 30% energii z białka.

Jak mogę dostarczyć sobie białka, kiedy nie mam apetytu na mięso, jaja i ryby, ale nie chce przyjmować dodatkowych kalorii?

Rozwiązaniem w tej sytuacji może być skorzystanie z żywności specjalnego przeznaczenia medycznego, która dostarcza wyłącznie białka, np. Resource Instant Protein. Każda łyżka stołowa to 4,5 g białka i tylko 19 kcal. Resource Instant Protein możesz dodawać do posiłków zarówno o konsystencji stałej, jak i płynnej. Ilość rekomendowanych łyżek na dzień należy ustalić z lekarzem, który oszacuje zapotrzebowanie na ten składnik w Twoim przypadku.

Czy mogę stosować dietę odchudzającą w czasie leczenia?

Nie jest to najlepszy pomysł, kiedy Twój organizm walczy z chorobą nowotworową. To, co możesz zrobić to zadbać o jakość tego, co jesz. Stosowanie się do zasad prawidłowo zbilansowanej diety powinno ułatwić zatrzymanie przyrostu masy ciała. Jeśli jest to możliwe, staraj się wprowadzić aktywność do Twojego planu dnia, np. w postaci spacerów.

Co robić, jeśli moja masa ciała spada mimo dbałości o dietę?

Jeśli robisz co możesz, aby jeść jak najwięcej, a zwiększanie energetyczności posiłków poprzez dodatek do nich masła, oleju, śmietanki, makaronów, jaj nie przynosi pożądanego zatrzymania spadku masy ciała, rozważ z lekarzem wzbogacenie jadłospisu o wysokoenergetyczne preparaty odżywcze, które w małej objętości zawierają znaczne ilości energii, np. Resource 2.0 lub Resource 2.0+Fibre. Każda butelka to dodatkowe 400 kcal, czyli tyle co duże śniadanie.