Zostałem zdiagnozowany - jak się odżywiać?

Otrzymanie diagnozy nowotworu niewątpliwie niesie za sobą wiele emocji. Świadomość postępującej choroby, a także liczne wątpliwości, zajmują większość myśli. Warto jednak zaznaczyć, że już na tym etapie choroby można mieć wpływ na przebieg procesu leczenia, a także na skuteczność zbliżającej się terapii.

Znaczenie odżywiania na etapie diagnozy

Sposób żywienia odgrywa kluczową rolę już od momentu uzyskania diagnozy. Prawidłowe odżywianie jeszcze przed rozpoczęciem leczenia może mieć wpływ na poprawę pracy układu odpornościowego, który będzie musiał stoczyć walkę z nowotworem. Co więcej, właściwy stan odżywienia może ograniczyć ryzyko wystąpienia działań niepożądanych chemioterapii czy radioterapii, a także powikłań leczenia operacyjnego. Pamiętaj, że im wcześniej zadbasz o prawidłowo zbilansowany jadłospis, tym większe jest prawdopodobieństwo, że Twój proces leczenia będzie mógłby być prowadzony zgodnie z planem.

Problem niedożywienia wśród pacjentów onkologicznych

Zaburzenia odżywiania to problem, który dotyka większości osób cierpiących na chorobę nowotworową. Objawy niedożywienia stwierdza się u znacznej części osób już w momencie diagnozy. Czy wiesz, że nawet 80 % pacjentów onkologicznych zmaga się z ubytkiem masy ciała?

Problem niedożywienia w chorobie onkologicznej może być związany z niewystarczającym spożyciem, czy też nieprawidłowym wchłanianiem składników odżywczych, przy jednocześnie zwiększonym zapotrzebowaniem organizmu. Ograniczone spożycie pokarmu może wynikać m.in. z utraty apetytu, czy też umiejscowienia nowotworu w obrębie przewodu pokarmowego. Taka lokalizacja może mieć wpływ także na utrudnione połykanie, choćby ze względu na odczuwanie bólu. Niedożywienie niezależnie od przyczyny może nieść za sobą szereg poważnych konsekwencji takich, jak rozwój infekcji czy powikłań, utrudnione leczenie, a nawet odroczenie zabiegu operacyjnego.

W jaki sposób zadbać o swój stan odżywienia na etapie diagnozy?

Warto przede wszystkim zadbać o to, aby codzienna dieta była prawidłowo zbilansowana, w oparciu o zasady zdrowego odżywiania. Poniżej znajdziesz zasady ogólne. Pamiętaj jednak, że nie ma uniwersalnych zaleceń, które mógłby zastosować każdy pacjent onkologiczny, dlatego istotna jest indywidualizacja jadłospisu zależna m.in. od Twojego stanu odżywienia, możliwości spożywania pokarmów i typu nowotworu. Jeżeli już w momencie diagnozy obserwujesz u siebie spadek masy ciała, zwróć szczególną uwagę na zwiększoną podaż białka i energii. Przed rozpoczęciem procesu leczenia możesz również doświadczać problemów, które mogą utrudniać prawidłowe odżywianie (takich jak wymioty, biegunka czy szybkie uczucie sytości). Jeśli występują, powiedz o tym lekarzowi i poproś o leki pomocne w walce z nimi.

1. Zadbaj o odpowiednią podaż energii oraz białka, których spożycie w tym czasie powinno być zwiększone. Zapotrzebowanie na białko może wzrosnąć niemal o 70 % w chorobie nowotworowej. Wynika to z intensywnej pracy układu odpornościowego, czy też wzmożonych procesów odbudowy komórek podczas trwania choroby. Zadbaj szczególnie o spożycie białka pełnowartościowego, które znajdziesz w produktach pochodzenia zwierzęcego (takich, jak jaja, chude mięso, produkty mleczne czy ryby).
2. Spożywaj regularnie 4-5 posiłków dziennie. Sięgaj częściej po mniejsze porcje i rozłóż ich spożycie tak, aby przerwy pomiędzy nimi wynosiły 3-4 h. Dzięki temu umożliwisz swojemu organizmowi optymalne wykorzystanie składników odżywczych z pożywienia.
3. Zadbaj o spożycie warzyw i owoców - najlepiej, aby znalazły się one w każdym posiłku. Ich spożycie pozwoli na wzmocnienie Twojego układu odpornościowego, dzięki zawartości substancji bioaktywnych czy antyoksydantów. Sięgaj po różnokolorowe warzywa i owoce, najlepiej młode i w postaci surowej. Jeśli odczuwasz dyskomfort ze strony układu pokarmowego po ich spożyciu na surowo, możesz również ugotować je w niewielkiej ilości wody lub na parze do miękkości.
4. Uwzględnij odpowiednią podaż płynów. Pij każdego dnia co najmniej 2 l płynów, najlepiej w postaci wody mineralnej niegazowanej czy słabych naparów herbat.
5. Wyklucz z codziennej diety potrawy smażone, wędzone, a także ogranicz spożycie cukru, tłuszczu oraz soli. Postaraj się przygotowywać potrawy gotowane w wodzie, a także na parze czy duszone bez obsmażania. Z rozsądkiem spożywaj słodycze, a także słodzone napoje czy pieczywo cukiernicze. Zastąp je w miarę możliwości owocami czy budyniami oraz domowymi deserami.
6. Spożywaj posiłki powoli i dokładnie przeżuwaj każdy kęs. Dzięki temu unikniesz uciążliwych dolegliwości, które mogłyby pojawić się ze strony układu pokarmowego.
7. Postaraj się wybierać produkty zbożowe pełnoziarniste. Spożywaj produkty takie, jak płatki zbożowe, pieczywo z mąki razowej czy grube kasze, jeżeli nie odczuwasz uciążliwych dolegliwości po ich konsumpcji. Charakteryzują się one zwiększoną zawartością błonnika oraz składników mineralnych.
8. Nie zapomnij o spożyciu co najmniej 3 porcji produktów mlecznych każdego dnia. Możesz sięgnąć po fermentowane produkty mleczne (np. jogurt czy kefir), mleko, a także sery twarogowe. Jeśli po ich spożyciu masz biegunkę i podejrzewasz, że nie tolerujesz laktozy, zastąp mleko fermentowanymi produktami mlecznymi, np. jogurtem czy kefirem.
9. Uwzględnij w swoim jadłospisie nasiona roślin strączkowych. Możesz sięgnąć po te produkty, jeżeli Twój organizm dobrze je toleruje i nie doświadczasz objawów takich, jak wzdęcia, bóle brzucha czy biegunki. Są one bogate w białko, którego podaż jest dla Ciebie szczególnie ważna w tym czasie. W przypadku nowotworów układu pokarmowego wprowadzaj je do diety ostrożnie.
10. Jeżeli jednak spożywasz zbyt małe ilości pożywienia i dostrzegasz spadek masy ciała w ostatnim czasie, skontaktuj się z lekarzem i poproś o rekomendację żywności medycznej. Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego to preparaty, które pomogą dostarczyć Ci energii i białka, którego potrzebujesz, w łatwej do wypicia formie. Na tym etapie możesz rozważyć zastosowanie wysokobiałkowego produktu Resource Protein, czy też wysokoenergetycznego Resource 2.0.